Đi khắp dải đất hình chữ S, bạn sẽ thấy đất nước mình rất giàu và đẹp. Mỗi vùng đất, mỗi miền quê đều mang vẻ đẹp riêng. Nếu không có điều kiện để thực hiện những chuyến đi, xem bản đồ Việt Nam sẽ giúp bạn hiểu phần nào về đất nước, quê hương mình.
Bản đồ Việt Nam là gì?
Đó chính là hình ảnh thu nhỏ của lãnh thổ đất nước ta trên một mặt phẳng, được thực hiện theo một phép chiếu nhất định. Bản đồ sẽ xác định rõ vị trí, ranh giới cũng như đặc điểm về tự nhiên như: Địa hình, khí hậu, sông ngòi, giao thông, dân số trên lãnh thổ nước ta.
Tất cả nội dung trên bản đồ sẽ được biểu thị bằng ký hiệu, màu sắc đã được quy ước trước. Bản đồ Việt Nam phóng to là tỷ lệ giữa con số đo trên bản đồ với con số ngoài thực địa. Chẳng hạn: Bản đồ có tỉ lệ 1:100000 có nghĩa là: 1 cm trên bản đồ ứng với 1km đo đạc ngoài thực địa.
Nhìn vào bản đồ vn, bạn sẽ thấy xuất hiện các ký hiệu như: Đường biên giới, thành phố, thị xã, địa hình, sông ngòi, ao hồ, biển, địa giới hành chính, di tích lịch sử, các địa chỉ du lịch nổi tiếng…. Tất cả đều dùng ký hiệu đồng nhất để thể hiện nên rất dễ đọc, dễ nhận dạng.
Bản đồ Việt Nam có chức năng gì?
Hình 1: Chức năng của bản đồ Việt Nam
Bản đồ Việt Nam bao gồm nhiều loại. Mỗi loại bản đồ sẽ thể hiện một nội dung khác nhau. Tuy nhiên, chúng đều có những chức năng cơ bản như sau:
- Xác định vị trí địa lý đất nước trên bản đồ gồm: Đường biên giới, ranh giới tiếp giáp với các nước láng giềng.
- Thể hiện được đặc điểm tự nhiên về: Địa hình, khí hậu, sông ngòi, biển đảo
- Xác định ranh giới quận, huyện, tỉnh thành, góp phần hỗ trợ người đi đường di chuyển và tìm đến đúng địa chỉ mình muốn.
- Bản đồ là tài liệu quan trọng phục vụ cho việc nghiên cứu, giảng dạy lịch sử, văn hoá, địa lý
- Bản đồ sẽ giúp cho việc quy hoạch phát triển kinh tế, xã hội, xây dựng cơ sở hạ tầng một cách khoa học, hợp lý nhất.
Phân loại bản đồ Việt Nam
Một số người cho rằng, bản đồ là để xác định vị trí địa lý. Thực chất, nó là công cụ cần thiết cho nhiều lĩnh vực khác. Căn cứ vào chức năng, người ta phân bản đồ nước ta thành những loại sau:
Bản đồ hành chính
Hình 2: Bản đồ hành chính Việt Nam
Chức năng của·bản đồ là thu nhỏ ranh giới, biên giới nước ta với các nước khác, xác định vị trí của 63 tỉnh thành. Dựa vào vào đó, bạn sẽ biết:
- Các tỉnh thành trong cả nước chia thành 3 miền Bắc – Trung – Nam
- 5 thành phố trực thuộc Trung ương
- Khoảng cách địa lý giữa cực Bắc và cực Nam của Việt Nam: 1650km
- Biên giới đất liền là 4550km
- Xác định được tổng diện tích đất liền, diện tích nội thuỷ
- Vị trí chiều ngang hẹp nhất của đất nước là tỉnh Quảng Bình: 50km
Bản đồ 63 tỉnh thành
Dựa vào bản đồ các tỉnh Việt Nam, người đọc sẽ biết: đặc điểm riêng về địa hình, đất đai, khí hậu, điều kiện kinh tế xã hội của mỗi vùng miền trên khắp cả nước. Dựa vào bản đồ, bạn sẽ có cái nhìn bao quan, chuẩn xác về hành chính, địa lý, diện tích… của từng tỉnh thành.
Bản đồ biển đảo
Chức năng của bản đồ biển đảo là xác định phạm vi chủ quyền biển đảo quốc gia như: Ranh giới vùng biển Việt Nam với các nước láng giềng, các quần đảo, hải đảo, các cảng biển nằm trong vùng biển nước ta.
Dựa vào bản đồ, chúng ta sẽ có kế hoạch phù hợp đối với việc phát triển kinh tế và du lịch biển. Đây còn là căn cứ pháp lý quan trọng giúp Việt Nam khẳng định chủ quyền lãnh thổ của mình trước thế giới.
Bản đồ địa hình, địa chất
Hình 3: Bản đồ địa hình, địa chất
Bản đồ địa hình cho biết đặc điểm lãnh thổ, địa chất nước ta như thế nào? Lãnh thổ Việt Nam đồi núi chiếm 75%, trong đó, đồi núi thấp là chủ yếu. Diện tích đồng bằng chỉ chiếm con số nhỏ là 25%. Địa hình đất nước bị chia cắt thành nhiều khu vực khác nhau là: Đồng bằng sông Cửu Long, đồng bằng Sông Hồng, Duyên hải miền Trung.
Bản đồ khí hậu
Đặc điểm nổi bật của bản đồ khí hậu là thể hiện được sự phân bố của khí hậu thông qua các yếu tố: Lượng mưa, độ ẩm, gió, nhiệt độ… Bản đồ khí hậu là tài liệu quan trọng cho việc dạy học địa lí, dự báo thời tiết, các hoạt động nghiên cứu phục vụ cho đời sống và sản xuất.
Bản đồ giao thông
Giúp bạn xác định được các tuyến đường bộ, đường thuỷ, đường hàng không ở các 3 miền Bắc – Trung – Nam. Dựa vào bản đồ, chúng ta có thể thấy, hầu hết các tuyến đường thuỷ ở nước ta đều đổ theo hướng Đông Tây như: Sông Hồng, sông Sài Gòn, sông Đồng Nai…
Hiện nay, luân chuyển hàng hóa bằng đường Thuỷ của Việt Nam đang chiếm 30% tổng hàng hoá di chuyển trong nước. Đặc biệt, ở đồng bằng sông Cửu Long, lượng hàng hoá vận chuyển đường thuỷ chiếm tới 70%. Rất nhiều cảng biển ở nước ta đóng vai trò lớn đối với sự phát triển kinh tế cả nước như: Cảng Sài Gòn, cảng Tiên Sa, cảng Hải Phòng, cảng Cái Lân, cảng Đà Nẵng…
Bản đồ du lịch
Hình 4: Bản đồ du lịch
Trong những năm gần đây, du lịch Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ, đóng góp tỷ trọng đáng kể vào sự tăng trưởng chung của kinh tế cả nước. Tính đến năm 2023, lượt khách quốc tế đến nước ta tăng gấp 3,4 lần so với năm 2022.
Tín hiệu vui, Việt Nam luôn nằm trong top những quốc gia có ngành du lịch tăng trưởng tốt nhất. Dựa vào bản đồ du lịch, du khách sẽ xác định được các địa danh nổi tiếng, vị trí chính xác của nó và cách di chuyển đến điểm tham quan một cách nhanh nhất, an toàn nhất.
Bản đồ mật độ dân số
Đây là loại bản đồ đặc biệt vì phục vụ chủ yếu cho mục đích nghiên cứu, đề xuất phương án về dân cư, xã hội, môi trường… Số liệu thống kê mới nhất cho thấy:
- Dân số việt Nam hiện hơn 99 triệu người, chiếm 1,23% dân số của cả thế giới
- Mật độ dân cư nước ta là 320 người/km2
- Dân số thành thị ở nước ta khá thấp, hơn 38%, dân cư nông thôn chiếm ưu thế với hơn 61%
- Chúng ta đứng thứ 15 trong danh sách xếp hạng dân số thế giới.
Tìm hiểu về bản đồ các tỉnh Việt Nam phân theo vùng
Như đã đề cập nói trên, Việt Nam ta có tổng 63 tỉnh thành, phân thành 3 vùng: Bắc – Trung – Nam, có 7 vùng kinh tế trọng điểm. Mỗi vùng miền có diện tích khác nhau, đặc điểm về địa hình, dân cư, khí hậu có nhiều khác biệt, chi phối đến sự phát triển kinh tế.
Bản đồ hành chính miền Bắc
Hình 5: Bản đồ hành chính miền Bắc
Lãnh thổ miền Bắc kéo dài từ Hà Giang đến Ninh Bình, được coi là trung tâm phát triển kinh tế, chính trị, văn hoá của cả nước. Bắc Bộ gồm 3 vùng lãnh thổ ứng với 3 vùng kinh tế cơ bản:
- Vùng Đông Bắc Bộ: Gồm 9 tỉnh thành là: Quảng Ninh, Phú Thọ, Cao Bằng, Tuyên Quang, Hà Giang, Bắc Giang, Lạng Sơn, Thái Nguyên, Bắc Kạn
- Vùng Tây Bắc Bộ: Gồm 6 tỉnh là: Yên Bái, Lai Châu, Sơn La, Lào Cai, Hòa Bình, Điện Biên.
- Vùng Đồng Bằng Sông Hồng: Gồm 10 tỉnh thành: Hải Phòng, Hà Nội, Hưng Yên, Bắc Ninh, Hải Dương, Nam Định, Vĩnh Phúc, Ninh Bình, Thái Bình, Hà Nam
Điểm nhấn nổi bật của địa hình miền Bắc là đồi núi xen kẽ với đồng bằng, có bờ biển và thềm lục địa. Nền nhiệt hàng năm ở Bắc Bộ khá cao, độ ẩm khá lớn nên thuận lợi cho cây trồng phát triển.
Bản đồ hành chính Miền Trung
Miền Trung là khúc ruột nối liền Bắc Nam. Trên bản đồ hành chính Việt Nam, vị trí địa lý miền Trung thể hiện rõ như sau:
- Phía Bắc giáp đồng bằng sông Hồng, giáp các tỉnh miền núi phía Bắc
- Phía Nam giáp Bình Phước, giáp Đồng Nai, Tỉnh Bà Rịa
- Phía Tây giáp nước bạn Lào và Campuchia
- Phía Đông hoàn toàn giáp biển
Dựa vào địa hình và đặc trưng khí hậu, kinh tế miền Trung phân thành 3 vùng rõ rệt:
- Bắc Trung Bộ: Gồm: Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Thanh Hoá.
- Vùng Tây Nguyên: Gồm 5 tỉnh: Lâm Đồng, Kon Tum, Đắc lắc, Đắc Nông, Gia Lai.
- Nam Trung Bộ: gồm 8 tỉnh: Phú Yên, Bình Định, Khánh Hoà, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Ninh Thuận, Bình Thuận và Đà Nẵng
So với miền Bắc, lãnh thổ miền Trung có xu hướng thấp dần theo hướng: Miền núi đến gò đồi trung du, đồng bằng đến các đảo. Trung Bộ là vùng có đường bờ biển lớn nhất, nhiều cồn cát lớn, nhiều bãi biển đẹp nên tiềm năng du lịch biển và tiềm năng phát triển các ngành nghề thuỷ hải sản rất lớn.
Bản đồ hành chính miền Nam
Hình 6: Bản đồ hành chính miền Nam
Nhìn vào bản đồ Việt Nam các tỉnh Nam Bộ sẽ thấy: Có tổng 17 tỉnh, 2 thành phố trực thuộc Trung ương là: Cần Thơ và thành phố Hồ Chí Minh. Lãnh thổ miền Nam chia thành 2 khu vực chính:
- Đông Nam Bộ: Mạnh nhất là thành phố Hồ Chí Minh, tiếp đến là Bình Dương, Đồng Nai, Bình Phước, Bà Rịa, Tây Ninh
- Miền Tây Nam Bộ: Gồm: Cần Thơ, Tiền Giang, Long An, Bến Tre, An Giang, Đồng Tháp, Tiền Giang, Hậu Giang, Kiên Giang, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau, Trà Vinh. Trong đó, thành phố Cần Thơ là đầu mối phát triển kinh tế mạnh nhất.
Khí hậu miền Nam có nhiều nét khác biệt với miền Bắc và miền Trung. Ở đây chịu ảnh hưởng của khí hậu gió mùa cận xích đạo. Vì thế, nền nhiệt cũng như độ ẩm hàng năm khá cao, lượng ánh sáng nhận được khá dồi dào.
Các chuyên gia khí tượng thuỷ văn khẳng định: Ở đây, bức xạ dài, nhiệt độ cao. Độ ẩm trung bình trên 89%, biên độ nhiệt giữa các vùng không chênh lệch nhiều. Đặc trưng khí hậu miền Nam phân thành 2 mùa rõ rệt: Mùa mưa và mùa khô, rất thuận lợi cho việc phát triển các vựa trái cây lớn.
Bản đồ Việt Nam có nhiều loại, đóng vai trò quan trọng vào sự phát triển kinh tế, xã hội của đất nước. Đó còn là tài liệu quan trọng cho nghiên cứu và dạy học lịch sử, địa lý, văn hóa trên dải đất hình chữ S. Nhìn vào bản đồ, bạn sẽ khám phá và hiểu thêm nhiều điều thú vị về đất nước mình.
Sea Team là đội ngũ chuyên nghiệp phụ trách tạo ra các nội dung chất lượng cao trên Seaoffice.vn. Với sự hỗ trợ của các chuyên gia, chúng tôi mang đến những bài viết hữu ích, được kiểm chứng kỹ lưỡng, giúp bạn dễ dàng tiếp cận thông tin và kiến thức giá trị. Đội ngũ luôn nỗ lực không ngừng để cung cấp những nội dung đáng tin cậy và truyền cảm hứng, đồng hành cùng bạn trên hành trình khám phá tri thức.
